De kritiek van de AFM spitst zich toe op de onafhankelijke, kritische houding van accountants. Ook laten verschillende kantoren steken vallen bij de kwaliteitsbeheersing. Voor de AFM zeer relevant, want deze gebreken kunnen leiden tot "mogelijk ten onrechte afgegeven goedkeurende accountantsverklaring".

Hoe typeert u zelf de conclusies van het rapport?

"Het zijn ernstige bevindingen. Bij meerdere kantoren is de kwaliteitsborging niet in orde. Dit betekent niet dat de onderliggende jaarrekeningen fout zijn, maar de controles hebben daar wel een hele belangrijke functie bij. Een substantieel deel van de controles voldoet niet aan de kwaliteitsnorm, dus we hebben minder zekerheid dat de jaarrekeningen kloppen."

Welk rapportcijfers krijgen de accountants?

"Ik doe niet aan rapportcijfers. Maar het lijkt me duidelijk wat het betekent dat 29 van de 46 onderzochte controledossiers serieuze tekortkomingen hadden."

Bij welke kantoren zijn de problemen het grootst?

" Daar doe ik geen mededelingen over."

Heeft u bij alle vier de grote kantoren gebrekkige controles geconstateerd?

" Er zitten verschillen tussen de vier grote kantoren. De mate waarin ze voldoen aan de eisen van de wet is niet bij elk kantoor hetzelfde."

Wat vindt u de grootste zonde, die u bij de controle heeft aangetroffen?

"Het gaat ons vooral om de professioneel-kritische houding. Je moet niet voortdurend wantrouwend zijn, want je bent geen forensisch specialist, en je kunt ook niet telkens je cliënt onbetrouwbaar noemen. Maar je mag ook niet goedgelovig zijn. De houding van de accountant uit zich in het verzamelen van bewijs. Heeft hij zich er bijvoorbeeld voldoende van vergewist dat een herfinanciering is zeker gesteld, en dat de continuïteit van het bedrijf kan worden gewaarborgd? Zo ja, dan moet dit zijn vastgelegd in het controledossier. Dat geldt ook voor zijn onafhankelijke onderzoek naar de waardering van allerlei balansposten. In verschillende dossiers hebben wij moeten constateren dat zulke bewijsstukken ontbraken."

Welke boodschap geeft u met dit rapport aan de leiding van accountantskantoren?

"Hun Accountants moeten heel helder voor ogen houden dat zij in feite werken voor de gebruikers van jaarrekeningen, zoals beleggers. Een deel van hun tekortkomingen gaat ten nadele van die beleggers. Dat besef moeten accountants beter ontwikkelen. Ze zitten weliswaar heel dicht op hun cliënt, en dat is ook nodig om zijn problemen goed te begrijpen. Maar het leiderschap binnen de kantoren moet hier duidelijk aan werken."

Vorig jaar kwam de AFM met zijn rapport over accountants in de financiële sector. Toen was de kritiek in grote lijnen dezelfde als nu. Ziet u geen verbetering?

" We merken wel een bereidheid tot verbetering, een erkenning en bewustwording dat de professioneel-kritische houding moet verbeteren. Ook bij beroepsorganisatie Nivra staat het hoog op de agenda. Er zijn kantoren die hun controlehandboeken hebben aangepast. Andere hebben mensen gewisseld die de kwaliteit van controles bewaken, omdat ze te "junior" waren. Er zijn zelfs accountants teruggetrokken uit het AFM-register van openbare accountants."

En wat doet u aan kantoren die toch fouten blijven maken?

" Wij zijn heel concreet voornemens om aan een of meer kantoren handhavende maatregelen op te leggen. Dat kunnen boetes worden, last onder dwangsom, normoverdragende gesprekken, en ook tuchtklachten tegen individuele accountants. Maar de procedures hiervoor zijn nog niet afgerond. We zitten nog midden in het juridische proces. Daarna pas wordt de beslissing genomen of we de maatregelen doorzetten."

Om welke kantoren gaat dit?

" Een of meer."

Copyright (c) 2010 Het Financiële Dagblad

Bron: 1 september 2010, 18:40 uur | FD.nl